1. T.B.M.M Dönemi – 1920 – 1923
İtilaf Devletleri İstanbulu İşgal Edip Mebusan Meclisini Dağıtınca Mustafa Kemal Valilere Ve Komutanlara Bir Bildiri Göndrmiş Ve Seçimlerin
Yapılacağını, Ankarada Olağanüstü Yetkilere Sahip Bir Meclisin Kurulacağını Söylemiştir Aynı Zamanda Kapatılan Mebusan Meclisine Seçilen
Vekillerin De Tbmm’ye Katılabileceğini Söylemiştir – Azınlıkların Katılmadığı Seçimlerde Mustafa Kemal Ankaradan Milletvekili Seçilmiştir!
* Böylelikle 1. Tbmm 23 Nisan 1920 Günü Sinop Milletvekili Mehmet Şerif Bey’in Açılış Konuşmasıyla 390 Üye Sayısı Ve 78 Vekilin Katılımıyla Açılmıştır!
1.Tb.M.M’nin Özellikleri
Kurucu Meclistir Ulusal Meclistir İhtilalcidir Olağanüstü Yetkilere Sahiptir
Yeni Bir Devlet Kurmuştur Azınlıklara Temsil Hakkı Verilmemiştir Saltanatı Yok Saymıştır Yasama-Yürütme-Yargı Yetkisi Vardır
Anayasa İlan Etmiştir İsminde Millet Kelimesi Geçmektedir Egemenliği Millete Vermiş Amaç Hızlı Kararlar Alıp Uygulayabilmektir
Hükümet Kurmuştur Demokratiktir Meclis Hükümeti Sistemi Vardır!
Düzenli Ordu Kurmuştur Üyeleri Ve Başkanı Seçimle Belirlenmiş B.Bakan Ve C.Başkanı Yoktur – Meclis Başkanı Hükümetin De Başkanıdır
24 Nisan Önergesi
24 Nisan 1920 Tarihindeki Toplantıda Mustafa Kemal Meclis Başkanlığına Seçilmiş Ve Hükümetin Bir An Önce Kurulması İçin Önerge Vermiştir!
Önergeye Göre: Tbmm’nin Üstünde Güç Yoktur! – Hükümet Kurmak Zorunludur – Geçici Bir Hükümet Ya Da Padişah Vekili Tanımak Doğru Değildir!
Tbmm Güçler Birliğini Kendinde Toplamıştır – Meclis Başkanı Hükümetin De Başkanıdır – Meclis Tarafından Seçilecek Heyet Hükümet İşlerini Yürütür
Padişah Ve Halife İtilaf Devletlerinin Baskısından Kurtulduktan Sonra Meclisin Vereceği Karara Göre Hareket Edecektir!
* 3 Mayıs 1920’de Bakanların Meclis Üyeleri Tarafından Tek Tek Seçilmesiyle “İcra Vekilleri Heyeti” Adıyla 1. Tbmm Hükümeti Kurulmuştur!
* Hükümet Üyelerinin Meclis İçerisinden Tek Tek Seçilmesi (Meclis Hükümeti Sistemi) Hükümetin Kurulmasını Ve Çalışmasını Zorlaştırmıştır!
11 Bakandan Oluşan İlk İcra Vekilleri Heyetinin Üyeleri Şunlardır
Mustafa Kemal: Meclis Ve Hükümet Başkanı Dr. Rıza Nur: Milli Eğitim Bakanı Hakkı Behiç Bey: Maliye Bakanı
Bekir Sami Bey: Dışişleri Bakanı Fevzi Çakmak: Milli Savunma Bakanı Mustafa Fehmi Bey: Şeriye Ve Evkaf Bakanı
Cami Baykut Bey: İçişleri Bakanı İsmet İnönü: Genel Kurmay Bakanı İsmail Fazıl Paşa: Bayındırlık Bakanı
Dr. Adnan Adıvar: Sağlık Bakanı Celalettin Arif Bey: Adalet Bakanı Yusuf Kemal Bey: İktisat Bakanı
* 1. Tbmm’de Bölünmeyi Engellemek İçin Siyasi Partilere Yer Verilmemiştir Fakat Farklı Düşüncelerin Temsil Edildiği Gruplar Oluşturulmuştur!
Müdafai Hukuk Grubu: Başında Mustafa Kemal Vardır Halk Zümresi: Bolşevik Devrimini Örnek Alan Gruptur
İstiklal Grubu: Milli Mücadele Destekçisi Gruptur Islahatçılar Grubu: Toplumsal Dengeyi Bozmadan Yenileşmeyi Savunmuşlar
Tesanüd Grubu: Eski İttihatçıların Oluşturduğu Gruptur Yeşil Ordu Grubu: Sol Eğilimli Gruptur – Çerkez Ethem Bu Grubu Desteklemiştir
1. Tbmm’nin Çıkardığı Kanunlar
Ağnam Vergisinin Arttırılması (İlk Kanun) Firariler Hakkında Kanun Düzenli Ordunun Kurulmasıyla İlgili Kanun
Dış Gümrük Vergilerinin Arttırılması Nisabı Müzakere Kanunu (İç Tüzük) İstiklal Marşı Kanunu
Hıyaneti Vataniye Kanunu Meni İsrafat Kanunu (İsrafı Önlemek) Başkomutanlık Kanunu
İstiklal Mahkemeleri Kanunu Meni Müskirat (İçki Ve Tütün Yasak) Teşkilatı Esasiye Kanunu (T.C’nin İlk Anayasasıdır)
* * * Tekalifi Milliye Emirlerini Ve Takriri Sükun Kanununu 1. Tbmm Çıkarmamıştır!
1. Tbmm’ye Karşı Çıkan İsyanlar
İstanbul Hükümetinin Çıkardıkları: Kuvayi İnzibatiye (Hilafet Ordusu) Ve Kuvayi Muhammediye (Ahmet Anzavur) İsyanları! (Boğazlarla İlgili Unutma)
İstanbul Hükümeti Ve İtilaf Devletlerinin Çıkardıkları: Bolu-Düzce-Hendek-Adapazarı-Çapanoğlu-Delibaş-Koçkiri-Bozkır-Milli Aşiret-Çopur Musa
Şeyh Recep-Şeyh Eşref-Ali Batı-Cemil Çeto-Yıldızeli-Yenihan İsyanları!
Kuvayi Milliyeci Olup İsyan Edenler: Çerkez Ethem (Kuvayi Seyyare) Ve Demirci Mehmet Efe İsyanları – Düzenli Orduya Katılmak İstememişler!
Azınlıkların Çıkardıkları İsyanlar: Ermeni İsyanı Ve Pontus Rum İsyanı!
* Hilafet Ordusu Ve Ahmet Anzavur İsyanları İle Bolu-Düzce-Hendek-Adapazarı İsyanları Boğazlarla İlgilidir!
* Çerkez Ethem İle Demirci Mehmet Efe İsyanları İse Milli Mücadeleye Karşı Değil Düzenli Orduya Karşı Çıkarılmıştır!
Kuvayi Milliye Birliklerinin Bastırdıkları Düzenli Ordunun Bastırdıkları Çerkez Ethem’in Bastırdıkları
Kuvayi İnzibatiye – Çopur Musa – Şeyh Eşref/Recep Bolu/ Düzce/Hendek/Adapazarı – Cemil Çeto – Ali Batı Bozkır – Delibaş Mehmet Ve Milli Aşiret İsyanları Çerkez Ethem (Kuvayı Seyyare) – Demirci Mehmet Efe Koçkiri – Rum – Ermeni (Ermeni İntikam Alayı) İsyanı Ahmet Anzavur Ve Çapanoğlu İsyanı
İtilaf Devletleri İstanbulu İşgal Edip Mebusan Meclisini Dağıtınca Mustafa Kemal Valilere Ve Komutanlara Bir Bildiri Göndrmiş Ve Seçimlerin
Yapılacağını, Ankarada Olağanüstü Yetkilere Sahip Bir Meclisin Kurulacağını Söylemiştir Aynı Zamanda Kapatılan Mebusan Meclisine Seçilen
Vekillerin De Tbmm’ye Katılabileceğini Söylemiştir – Azınlıkların Katılmadığı Seçimlerde Mustafa Kemal Ankaradan Milletvekili Seçilmiştir!
* Böylelikle 1. Tbmm 23 Nisan 1920 Günü Sinop Milletvekili Mehmet Şerif Bey’in Açılış Konuşmasıyla 390 Üye Sayısı Ve 78 Vekilin Katılımıyla Açılmıştır!
1.Tb.M.M’nin Özellikleri
Kurucu Meclistir Ulusal Meclistir İhtilalcidir Olağanüstü Yetkilere Sahiptir
Yeni Bir Devlet Kurmuştur Azınlıklara Temsil Hakkı Verilmemiştir Saltanatı Yok Saymıştır Yasama-Yürütme-Yargı Yetkisi Vardır
Anayasa İlan Etmiştir İsminde Millet Kelimesi Geçmektedir Egemenliği Millete Vermiş Amaç Hızlı Kararlar Alıp Uygulayabilmektir
Hükümet Kurmuştur Demokratiktir Meclis Hükümeti Sistemi Vardır!
Düzenli Ordu Kurmuştur Üyeleri Ve Başkanı Seçimle Belirlenmiş B.Bakan Ve C.Başkanı Yoktur – Meclis Başkanı Hükümetin De Başkanıdır
24 Nisan Önergesi
24 Nisan 1920 Tarihindeki Toplantıda Mustafa Kemal Meclis Başkanlığına Seçilmiş Ve Hükümetin Bir An Önce Kurulması İçin Önerge Vermiştir!
Önergeye Göre: Tbmm’nin Üstünde Güç Yoktur! – Hükümet Kurmak Zorunludur – Geçici Bir Hükümet Ya Da Padişah Vekili Tanımak Doğru Değildir!
Tbmm Güçler Birliğini Kendinde Toplamıştır – Meclis Başkanı Hükümetin De Başkanıdır – Meclis Tarafından Seçilecek Heyet Hükümet İşlerini Yürütür
Padişah Ve Halife İtilaf Devletlerinin Baskısından Kurtulduktan Sonra Meclisin Vereceği Karara Göre Hareket Edecektir!
* 3 Mayıs 1920’de Bakanların Meclis Üyeleri Tarafından Tek Tek Seçilmesiyle “İcra Vekilleri Heyeti” Adıyla 1. Tbmm Hükümeti Kurulmuştur!
* Hükümet Üyelerinin Meclis İçerisinden Tek Tek Seçilmesi (Meclis Hükümeti Sistemi) Hükümetin Kurulmasını Ve Çalışmasını Zorlaştırmıştır!
11 Bakandan Oluşan İlk İcra Vekilleri Heyetinin Üyeleri Şunlardır
Mustafa Kemal: Meclis Ve Hükümet Başkanı Dr. Rıza Nur: Milli Eğitim Bakanı Hakkı Behiç Bey: Maliye Bakanı
Bekir Sami Bey: Dışişleri Bakanı Fevzi Çakmak: Milli Savunma Bakanı Mustafa Fehmi Bey: Şeriye Ve Evkaf Bakanı
Cami Baykut Bey: İçişleri Bakanı İsmet İnönü: Genel Kurmay Bakanı İsmail Fazıl Paşa: Bayındırlık Bakanı
Dr. Adnan Adıvar: Sağlık Bakanı Celalettin Arif Bey: Adalet Bakanı Yusuf Kemal Bey: İktisat Bakanı
* 1. Tbmm’de Bölünmeyi Engellemek İçin Siyasi Partilere Yer Verilmemiştir Fakat Farklı Düşüncelerin Temsil Edildiği Gruplar Oluşturulmuştur!
Müdafai Hukuk Grubu: Başında Mustafa Kemal Vardır Halk Zümresi: Bolşevik Devrimini Örnek Alan Gruptur
İstiklal Grubu: Milli Mücadele Destekçisi Gruptur Islahatçılar Grubu: Toplumsal Dengeyi Bozmadan Yenileşmeyi Savunmuşlar
Tesanüd Grubu: Eski İttihatçıların Oluşturduğu Gruptur Yeşil Ordu Grubu: Sol Eğilimli Gruptur – Çerkez Ethem Bu Grubu Desteklemiştir
1. Tbmm’nin Çıkardığı Kanunlar
Ağnam Vergisinin Arttırılması (İlk Kanun) Firariler Hakkında Kanun Düzenli Ordunun Kurulmasıyla İlgili Kanun
Dış Gümrük Vergilerinin Arttırılması Nisabı Müzakere Kanunu (İç Tüzük) İstiklal Marşı Kanunu
Hıyaneti Vataniye Kanunu Meni İsrafat Kanunu (İsrafı Önlemek) Başkomutanlık Kanunu
İstiklal Mahkemeleri Kanunu Meni Müskirat (İçki Ve Tütün Yasak) Teşkilatı Esasiye Kanunu (T.C’nin İlk Anayasasıdır)
* * * Tekalifi Milliye Emirlerini Ve Takriri Sükun Kanununu 1. Tbmm Çıkarmamıştır!
1. Tbmm’ye Karşı Çıkan İsyanlar
İstanbul Hükümetinin Çıkardıkları: Kuvayi İnzibatiye (Hilafet Ordusu) Ve Kuvayi Muhammediye (Ahmet Anzavur) İsyanları! (Boğazlarla İlgili Unutma)
İstanbul Hükümeti Ve İtilaf Devletlerinin Çıkardıkları: Bolu-Düzce-Hendek-Adapazarı-Çapanoğlu-Delibaş-Koçkiri-Bozkır-Milli Aşiret-Çopur Musa
Şeyh Recep-Şeyh Eşref-Ali Batı-Cemil Çeto-Yıldızeli-Yenihan İsyanları!
Kuvayi Milliyeci Olup İsyan Edenler: Çerkez Ethem (Kuvayi Seyyare) Ve Demirci Mehmet Efe İsyanları – Düzenli Orduya Katılmak İstememişler!
Azınlıkların Çıkardıkları İsyanlar: Ermeni İsyanı Ve Pontus Rum İsyanı!
* Hilafet Ordusu Ve Ahmet Anzavur İsyanları İle Bolu-Düzce-Hendek-Adapazarı İsyanları Boğazlarla İlgilidir!
* Çerkez Ethem İle Demirci Mehmet Efe İsyanları İse Milli Mücadeleye Karşı Değil Düzenli Orduya Karşı Çıkarılmıştır!
Kuvayi Milliye Birliklerinin Bastırdıkları Düzenli Ordunun Bastırdıkları Çerkez Ethem’in Bastırdıkları
Kuvayi İnzibatiye – Çopur Musa – Şeyh Eşref/Recep Bolu/ Düzce/Hendek/Adapazarı – Cemil Çeto – Ali Batı Bozkır – Delibaş Mehmet Ve Milli Aşiret İsyanları Çerkez Ethem (Kuvayı Seyyare) – Demirci Mehmet Efe Koçkiri – Rum – Ermeni (Ermeni İntikam Alayı) İsyanı Ahmet Anzavur Ve Çapanoğlu İsyanı
Tbmm’nin İsyanlara Karşı Aldığı Önlemler
Hıyaneti Vataniye Kanunu Çıkarılmıştır Halkı Bilgilendirmek İçin Öğüt Heyetleri Kurulmuştur
Firariler Hakkında Kanun Çıkarılmıştır Damat Ferit Vatan Haini İlan Edilmiş Ve Vatandaşlıktan Çıkarılmıştır!
İstiklal Mahkemeleri Kurulmuştur Şeyhülislam Durizade Abdullahın Fetvasına Karşı Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi Tarafından Milli Mücadeleyi Destekleyen Fetva Yayımlanmıştır!
İstanbul Hükümeti İle Tüm Haberleşme Kesilmiştir
1. Tbmm’nin Diğer Özellikleri
İlk Kez 8 Şubat 1921 Tarihinde Bakanlar Kurulu Kararnamesiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi Adı Kalıcılık Kazanmıştır!
1. Tbmm’de Turizm Ve Spor Bakanlığı Yer Almamıştır!
Tbmm İlk Yurt Dışı Temsilciliğini Azerbaycanda Açmıştır Buraya İlk Temsilci/Elçi Olarak Memduh Şevket Esendal’ı Atamıştır!
İlk Meclis Binası Günümüzde Kurtuluş Savaşı Müzesi Olarak Hizmet Vermektedir!
Tbmm’nin İkinci Binasını Mimar Vedat Bey Yapmıştır Bu Bina Günümüzde Cumhuriyet Müzesi Olarak Hizmet Vekmektedir!
Günümüzde Kullanılan Tbmm’nin Üçüncü Binasını İse Avusturyalı Mimar Prof. Clemens Holzmeister Yapmıştır!
Sevr Barış Antlaşması – 10 Ağustos 1920
Anlaşmanın Koşulları İngiltere – İtalya Ve Fransanın Katılımıyla İtalyadaki San Remo Kanferansında Belirlenmiştir!
Anlaşma Hadi Paşa – Reşat Halis Bey – Rıza Tevfik – Rauf Orbay Tarafından İmzalanmış Ve Saltanat Şurası Tarafından Onaylanmıştır!
İstanbul Osmanlının Başkenti Olarak Kalacak Fakat Azınlık Hakları Korunmazsa Elinden Alınacak Ayını Zamanda Azınlık Hakları Genişletilecek
Boğazlar İçinde Türk Delege Olmayan Bir Komisyona Bırakılacak – Boğazlar Savaş Zamanı Tüm Devletlerin Gemilerine Açılacak – Doğu Trakya Ve
Batı Anadolu Yunanistana Verilecek – İzmir Türk Toprağı Sayılacak Fakat Rumlar Tarafından Yönetilecek – Kapitülasyonlar Tüm Devletelere
Verilecek – Osmanlı Ordusunda Ağır Silah Bulunmayacak – Vilayeti Sittede Ermeni Devleti Ve G.Doğuda Başkent Amed Olan Kürt Devleti Kurulacak
* Sevr Antlaşması Mebusan Meclisi Onaylamadığı İçin Hukuken Geçersizdir Ve Türk Milletinin Direnişiyle Karşılaştığı İçin Uygulanamamıştır!
* Osmanlı Devletinin İmzaladığı Son Antlaşma Olan Sevr’i İmzalayanlar Tbmm Tarafından Vatan Haini İlan Edilmiştir!
Sevr Ardından Yapılan Bilecik Görüşmesiyle Osmanlı Hükümeti Tbmm’nin Siyasi Varlığını İlk Kez Resmen Tanımıştır!
Hıyaneti Vataniye Kanunu Çıkarılmıştır Halkı Bilgilendirmek İçin Öğüt Heyetleri Kurulmuştur
Firariler Hakkında Kanun Çıkarılmıştır Damat Ferit Vatan Haini İlan Edilmiş Ve Vatandaşlıktan Çıkarılmıştır!
İstiklal Mahkemeleri Kurulmuştur Şeyhülislam Durizade Abdullahın Fetvasına Karşı Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi Tarafından Milli Mücadeleyi Destekleyen Fetva Yayımlanmıştır!
İstanbul Hükümeti İle Tüm Haberleşme Kesilmiştir
1. Tbmm’nin Diğer Özellikleri
İlk Kez 8 Şubat 1921 Tarihinde Bakanlar Kurulu Kararnamesiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi Adı Kalıcılık Kazanmıştır!
1. Tbmm’de Turizm Ve Spor Bakanlığı Yer Almamıştır!
Tbmm İlk Yurt Dışı Temsilciliğini Azerbaycanda Açmıştır Buraya İlk Temsilci/Elçi Olarak Memduh Şevket Esendal’ı Atamıştır!
İlk Meclis Binası Günümüzde Kurtuluş Savaşı Müzesi Olarak Hizmet Vermektedir!
Tbmm’nin İkinci Binasını Mimar Vedat Bey Yapmıştır Bu Bina Günümüzde Cumhuriyet Müzesi Olarak Hizmet Vekmektedir!
Günümüzde Kullanılan Tbmm’nin Üçüncü Binasını İse Avusturyalı Mimar Prof. Clemens Holzmeister Yapmıştır!
Sevr Barış Antlaşması – 10 Ağustos 1920
Anlaşmanın Koşulları İngiltere – İtalya Ve Fransanın Katılımıyla İtalyadaki San Remo Kanferansında Belirlenmiştir!
Anlaşma Hadi Paşa – Reşat Halis Bey – Rıza Tevfik – Rauf Orbay Tarafından İmzalanmış Ve Saltanat Şurası Tarafından Onaylanmıştır!
İstanbul Osmanlının Başkenti Olarak Kalacak Fakat Azınlık Hakları Korunmazsa Elinden Alınacak Ayını Zamanda Azınlık Hakları Genişletilecek
Boğazlar İçinde Türk Delege Olmayan Bir Komisyona Bırakılacak – Boğazlar Savaş Zamanı Tüm Devletlerin Gemilerine Açılacak – Doğu Trakya Ve
Batı Anadolu Yunanistana Verilecek – İzmir Türk Toprağı Sayılacak Fakat Rumlar Tarafından Yönetilecek – Kapitülasyonlar Tüm Devletelere
Verilecek – Osmanlı Ordusunda Ağır Silah Bulunmayacak – Vilayeti Sittede Ermeni Devleti Ve G.Doğuda Başkent Amed Olan Kürt Devleti Kurulacak
* Sevr Antlaşması Mebusan Meclisi Onaylamadığı İçin Hukuken Geçersizdir Ve Türk Milletinin Direnişiyle Karşılaştığı İçin Uygulanamamıştır!
* Osmanlı Devletinin İmzaladığı Son Antlaşma Olan Sevr’i İmzalayanlar Tbmm Tarafından Vatan Haini İlan Edilmiştir!
Sevr Ardından Yapılan Bilecik Görüşmesiyle Osmanlı Hükümeti Tbmm’nin Siyasi Varlığını İlk Kez Resmen Tanımıştır!
www.guncelkpssbilgi.com sitesinden alınmıştır.
0 yorum:
Yorum Gönder